Programowanie Zasobnych Stanów

21:00 in Umysł

Witaj

Przed Tobą artykuł bardzo techniczny a zarazem bardzo użyteczny.

Dzisiaj chciałbym przybliżyć Ci technikę programowania zasobnych stanów emocjonalnych w kontekstach życiowych, w których będą Ci one przydatne.

Jako przykład weźmiemy wyimaginowanego studenta, który odczuwa potężny stres przed wszelkimi ustnymi egzaminami. Najpierw należałoby się zastanowić jaki stan emocjonalny i jakie zasoby byłyby najbardziej odpowiednie w kontekście ustnych egzaminów a potem pozostaje nam już tylko magia :)

Zapraszam do lektury.

By to ustalić zadajemy pytanie:

Jak się czułeś gdy przychodziło do ustnych egzaminów (zwróć uwagę na czas przeszły użyty w zdaniu zakładający, że stan ten jest już nieaktualny)?

Uzyskujemy odpowiedź:

Odczuwałem silny stres itd., itp.

Nasze kolejne pytanie brzmi:

Jak chciałbyś się czuć przed wszystkimi egzaminami ustnymi?

Odpowiedź:

Zrelaksowany, wyluzowany, spokojny, opanowany, bardzo pewny siebie etc.

Wybieramy te stany, które uważamy za najbardziej korzystne w kontekście ustnej odpowiedzi. Przykładowo wybierzmy: bardzo pewny siebie, opanowany, pewny swoich kompetencji. Następnie szukamy tych zasobów u osoby, z którą pracujemy, wśród jej doświadczeń i na jej mapie świata. Dokonujemy tego przez kolejne zapytania.

Zadajemy pytanie:

Czy kiedykolwiek w swoim życiu, w jakiejkolwiek sytuacji czułeś się na prawdę pewny siebie, wiedziałeś, że Ci się uda, byłeś zupełnie opanowany bo wiedziałeś, że posiadasz wystarczające umiejętności by odnieść sukces?

Odpowiedź:

Tak, był taki moment.* (teraz osoba poszukuje w swoim doświadczeniu odpowiednich zasobów np. nasz student jest świetnym tenisistą i przypomina sobie swój ostatni turniej gdzie wyszedł na kort w pełni opanowany i absolutnie pewny zwycięstwa, pamiętajmy, że student nie musi mówić nam jaka sytuacja mu się przypomniała ponieważ pracujemy na procesie a nie na zawartości).

*

w przypadku gdyby osoba nie mogła sobie przypomnieć określonej sytuacji, pomóż jej, naprowadź ją podpowiedz jej, gdyby nadal nie odnajdywała takich zasobów w swoim życiu, każ jej zamknąć oczy i wyobrazić sobie sytuację gdy jest zupełnie wyluzowana, pewna siebie i swoich umiejętności a następnie przejdź do pytania o submodalności.

Nasz umysł odbiera otaczający nas świat za pomocą zmysłów, za pomocą zmysłów również organizuje doświadczenia w naszej głowie, opisuje co widzimy, czujemy, słyszymy i segreguje pozyskane informacje. Teraz poprosimy studenta żeby całym sobą, wszystkimi zmysłami przypomniał sobie daną sytuację i zadamy odpowiednie pytania by poznać tzw. submodalności tzn. cechy naszych wewnętrznych zmysłowych odczuć.

Coach:

-Teraz zamknij oczy i wyobraź sobie tą sytuację. Przeżyj ją na nowo, całym sobą i wszystkimi swoimi zmysłami, zastanów się co widzisz, co słyszysz i co czujesz. Czy gdy przeżywasz na nowo tą sytuację w swojej głowie widzisz jakiś obraz/obrazy?

Student:

-Tak.

Teraz zadajesz pytania o submodalności.

-Widzisz jeden obraz czy kilka?
-Jest blisko Ciebie czy daleko?
-Jest kolorowy czy czarnobiały?
-Porusza się czy jest statyczny? Jest to film czy slajd?
-Jeżeli się porusza, to czy dynamicznie czy powoli?
-Jest duży czy mały?
-Jaka jest jego lokalizacja? W którym miejscu go widzisz?
-Bierzesz udział w scenie? Widzisz ją swoimi oczami czy widzisz siebie w niej z boku?
-Czy obraz ma ramę, wyraźne kontury czy jest raczej rozmyty?
-Jest jasny czy ciemny?
-Jest skontrastowany czy rozmazany?

itd. itp. (więcej o submodalnościach dowiecie się z odpowiedniego artykułu)

Uzyskawszy odpowiedzi na te pytania pytamy się o kolejno resztę zmysłów:

-Co słyszysz?
-Co czujesz?
-Czy czujesz jakieś zapachy?
-Czy masz jakiś smak w ustach?

A następnie poznajemy submodalności odpowiednich wspomnień zmysłowych np:

-Czy dźwięk jest głośny czy cichy?
-Jaka jest lokalizacja dźwięku?
-Czy jest niski czy wysoki?
-Gdzie zlokalizowane są w odczucia w ciele?
-Krążą czy są statyczne?
-Pulsują czy narastają?
-W jaki sposób krążą?
-Skąd dobiega zapach?
-Co przypomina?
-Jest przyjemny czy nie? Łagodny czy ostry?

To samo ze smakiem.

etc itp. itd.

By poznać wiele innych pytań o submodalności przeczytaj mój artykuł "submodalności".

Gdy poznamy submodalności danego wspomnienia musimy je odpowiednio podkręcić. Wyjaśnię to na przykładzie obrazu związanego z turniejem tenisowym naszego studenta.

Submodalności obrazu:

-1 obraz

-dosyć daleko

-blade kolory

-statyczny

-średniej wielkości

-na dole z lewej strony

-widzi siebie oczami widza

-rozmyte kontury

-ciemny obraz

-rozmazany trochę

Podkręcanie stanu (dokładnie o podkręcaniu stanu oraz tabele submodalności podkręcających/osłabiających stan znajdziesz w moim artykule submodalności):

Coach:

Przybliż obraz do siebie, coraz bliżej i bliżej, przesuń go na centrum swojego wzroku, niech znajdzie się przed twoja twarzą bardzo blisko Ciebie, podkręć jego kolory, niech będzie żywy i nasycony mocnymi barwami, nadaj mu akcji, niech płynie jak film, porusza się i żyje, niech scena stanie się dynamiczna. Teraz powiększ obraz tak żeby zajmował całą Twoją wizję, rozjaśnij go i nadaj mu ostrości, wyobraź sobie, że bierzesz udział w danej sytuacji i widzisz wszystko z pierwszej perspektywy tzn. swoimi oczami.

Podobnie robimy ze wszystkimi innymi zmysłami. Gdy już bardzo nakręcimy submodalności w umyśle studenta... podkręćmy je jeszcze bardziej i bardziej i bardziej. W szczytowym, kulminacyjnym momencie musimy dodać odpowiednią kotwicę (o kotwicach dowiesz się z mojego artykułu „kotwice”). Najsilniejsza będzie kotwica wizualno-kinestetyczno-dzwiękowa. Zatem gdy stan będzie odpowiednio silnie podkręcony dotknij w wybrane przez siebie miejsce (niech to będzie nietypowy ruch) na ciele studenta np. naciśnij jedno z jego żeber i powiedz głośno: (np. :) ) „wiewiórka” i powiedz mu żeby wyobraził sobie wielką pomarańczową wiewiórkę. Powtórz kotwiczenie kilka razy w sekwencji: podkręcanie stanu, dotyk-wiewiórka!-wizualizacja (te trzy jednocześnie).

Gdy już zakotwiczymy odpowiednio dany stan, nasz student w sytuacjach stresu będzie mógł pomyśleć o pomarańczowej wiewiórce i dotknąć się w żebro lub wypowiedzieć słowo: „wiewiórka!” (może to być niebezpieczne w otoczeniu innych ludzi wiec pozostańmy na kotwicy wizualnej i kinestetycznej) by odpalić pożądany stan pewności siebie i opanowania. Zasada działania kotwic, zwanych w klasycznej psychologii warunkowaniem klasycznym, sformułowana na podstawie badań Pawłowa jest dokładnie opisana i wyjaśniona w moim artykule "kotwice". Pozostało nam jeszcze maksymalnie osłabić starą reakcję naszego studenta na bodziec jakim były dla niego egzaminy ustne a następnie przeprogramować jego zachowanie w danym kontekście by automatycznie odpalał się u niego podkręcany przez nas korzystny i zasobny stan emocjonalny. 

By osłabić jego stare reakcje musimy poprosić go by przypomniał sobie sytuację stresu związaną z egzaminem ustnym, następnie zadajemy pytania o submodalności, i osłabiamy je maksymalnie (patrz rozdział submodalności) przykładowo kolorowy obraz niech stanie się czarno biały, mały i oddalony, film niech stanie się statycznym rozmazanym slajdem, a perspektywę należy zawsze zmienić na widza, widzącego siebie samego w danej sytuacji, maksymalnie zniekształcamy wszystkie submodalności i na tym zostawiamy osłabianie stanu. Zauważymy, że wraz ze zmianą submodalności niezwykle silnie zmienia się reakcja emocjonalna studenta na dany bodziec. Teraz rozpraszamy jego uwagę i rozmawiamy o czymś innym a następnie płynnie przechodzimy do sytuacji egzaminu ustnego i każemy mu sobie dokładnie wyobrazić, że czeka na swoją kolej i odpalamy mu naszą wiewiórczą kotwicę :), powtarzamy to kilka razy aż dojdzie do habituacji i naturalnego zakotwiczenia. Możemy również użyć techniki nazywanej przeze mnie "zlewaniem submodalności": powiedzmy naszemu studentowi by wyobraził sobie teraz sytuację egzaminu jako duży obraz przed sobą i sytuacje związaną z jego tenisowym turniejem (podkręconą na maksa) jako mniejszy obraz trochę za tym pierwszym. Teraz możemy użyć dwóch technik:

Switch Pattern

-Gdy policzę do trzech i krzyknę „SWITCH”, Ty myśląc o egzaminie ustnym dynamicznie w swojej głowie zamienisz miejscami dwa obrazy przesuwając nasz podkręcony stan na pierwszy plan i od razu odpalimy wiewiórczą kotwicę!
1..2..3..SWITCH! ! ! ZMIANA! WIEWIÓRKA!

Zlewanie Submodalnosci

-Wyobraź sobie, że Twój drugi zasobny obraz wlewa się na pierwszy obraz i zaczyna go dominować aż ostatecznie pozostaje sam wielki przed twoimi oczyma ... WIEWIÓRKA!

Ponieważ submodalności zasobnego obrazu są znacznie silniejsze i wyraźniejsze z łatwością zdominuje on mały i szary rozmazany stary obraz.

Możemy jeszcze parę razy wprowadzić naszego studenta w jego wyobraźni w kontekst ustnego egzaminu i w odpowiednim momencie odpalić mu nasza wiewiórczą kotwicę.

Baw się i zmieniaj życia na lepsze!

Rafał Cupiał

(sory za wiewiórkę)