Znajdź swoje Cienie cz. 1/3

10:07 in Coaching, Osobowość, Przemiana Osobista

 

Słowem wstępu

Dzisiaj zapoznam Cię z narzędziem, dzięki któremu będziesz mógł świadomie pracować nad oczyszczaniem swojej osobowości z niekorzystnych przekonań i blokad, a w rezultacie realizować radosne i efektywne życie.

Jakiś czas temu zacząłem nieco bardziej interesować się psychologią głębi, a w szczególności psychologią analityczną Junga i konceptami związanymi z ideą nieświadomości zbiorowej, archetypów i wypartych tożsamości, czyli Cieni.

Po jakimś czasie okazało się, że temat ten zaczyna być dosyć popularny w różnych kręgach osób zajmujących się szeroko rozumianym rozwojem osobistym i coachingiem.

Przypadek? Nieświadomość zbiorowa? Umysł kolektywny?

Odpowiedź pozostawiam Tobie :)

Cóż za ciekawy powrót do źródeł.

Zarówno psychologia Jungowska jak i szeroko rozumiana antropologia kulturowa stanowią niesamowite i inspirujące źródło wiedzy o człowieku, o głębi jego psychiki, zachowań, emocji i postaw.

Szczególnie polecam książkę Josepha Campbella "Bohater o tysiącu twarzy", która dotyczy struktury mitu i zawartych w nim archetypów, w różnych, często zupełnie odizolowanych od siebie kulturach.

Jako, że konsekwentnie synergicznie łącze ze sobą różne podejścia i korzystam z tego co działa w moim życiu i w kontekście pracy z ludźmi, stwierdziłem, że teorie wypierania tożsamości można świetnie połączyć z rozmaitymi technologiami zmiany osobistej które są mi znane.

Tak, też powstał pomysł na niniejszy artykuł.

Otrzymasz w nim stricte praktyczne połączenie powyżej przytoczonej idei wypierania Cieni z genialnymi narzędziami Mind Body Bridging, metody szczególnie bliskiej mojemu sercu.

W psychologii analitycznej można znaleźć o wiele więcej ciekawych elementów, które okazują się niezwykle przydatne w procesie rozwoju osobowości i stawania się wolnym emocjonalnie człowiekiem. Jest ich tak dużo, że z pewnością najistotniejsze z nich zostaną uhonorowane osobnymi artykułami.

Cienie, projekcje, wypieranie tożsamości

Najpierw chciałbym pokrótce wyjaśnić Ci ideę Cienia, projekcji i wypierania tożsamości, jeżeli do tej pory nie spotkałeś się z tymi zagadnieniami.

Czytaj uważnie. Ta wiedza umożliwiła mi oczyszczenie wielu elementów swojej osobowości i uzyskanie dostępu do zupełnie nowych zasobów i zupełnie innej jakości relacji. Prawdziwa magia.

Podstawowe założenie jest takie, że jeżeli w jakikolwiek sposób oceniasz drugą osobę, oznacza to, że musisz mieć w swoim modelu świata dany schemat oceniający: lenistwo, arogancję, błyskotliwość etc.

Ponieważ zazwyczaj najłatwiej jest wyjaśnić wszystko na przykładzie, weźmiemy na warsztat wirtualną osobę wymyślonego na poczekaniu Jacka.

Jacka strasznie irytuje lenistwo.

Jacek nie znosi osób, które wylegują się całymi dniami na kanapie i oglądają bez przerwy TV. Zazwyczaj nazywa ich „śmierdzącymi leniami”. To oczywiście oznacza, że Jacek musi mieć w swojej głowie koncept "lenistwa" i określone kryteria tego, czym to lenistwo dla Jacka jest.

Wiele osób ma tak silnie wdrukowane różne koncepty do głowy, poprzez rodzinę, społeczeństwo, otoczenie, media, kulturę i religię, że uważają je za prawdę oczywistą, obiektywną i objawioną. Często gdy spotkają się z koncepcją projekcji ogromnie się dziwią: "jak to?, przecież on jest leniwy i tyle!", „jak ktoś leży i ogląda TV to oczywistym jest, że jest leniem i koniec, kropka!” etc.

Poruszając się w modelu psychologii analitycznej, nie ma czegoś takiego jak obiektywne lenistwo. Ten schemat istnieje tylko w świecie idei. To Jacek określa zachowanie drugiej osoby poprzez schematy poznawcze, którymi myśli.

Powstaje koncept: jak ktoś leży cały dzień i ogląda TV TO ZNACZY, że jest leniem śmierdzącym. I tyle.

LEŻENIE NA KANAPIE I OGLĄDANIE TV = LENISTWO

Koniec, kropka.

Dochodzimy tutaj do oczywistego zniekształcenia.

W jaki sposób jedno wynika z drugiego?

Wiele osób nigdy nie podważa swoich przekonań, konceptów i schematów poznawczych. Przyjmując kolektywne idee jako obiektywnie prawdziwe i powszechnie obowiązujące.

Posłużmy się dla odmiany Racjonalną Terapią Zachowań.

Wprowadźmy drugiego bohatera, Henryka. Henryk jest „leniem” irytującym naszego Jacka.

Co się dzieje w świecie obiektywnym?

Henryk leży na kanapie. Henryk patrzy na TV.

W świecie idei można uznać, że:

- Henryk odpoczywa sobie

- Henryk jest leniem śmierdzącym

- Henryk spędza czas tak jak lubi

- Henryk lubi oglądać TV

- Henryk jest zmęczony i chce odreagować

- Henryk się nudzi

- Henryk nie umie produktywnie spędzać czasu

Prawda jest taka, że subiektywnie możemy dodać setki interpretacji oceniających obiektywną rzeczywistość. Interpretacji wynikających z przekonań, schematów poznawczych, wartości, historii, idei i konceptów istniejących w naszych umysłach.

Dlatego też w RTZ funkcjonuje narzędzie testu kamery: co zobaczyłaby nieczująca i niemyśląca kamera?

Henryk leży na kanapie. Henryk patrzy na TV.

Reszta to nasza interpretacja.

Jak już wyżej napisałem - żeby ocenić kogoś jako LENIA trzeba najpierw posiadać we własnym modelu świata koncept LENISTWA.

W pewnym plemieniu w Afryce wszyscy utrzymują stosunki seksualne ze wszystkimi i wszystkie rzeczy są wspólne. (Nie pamiętam nazwy plemienia, ale jeżeli ktoś naprawdę bardzo tego potrzebuje to mogę się dokopać do źródeł :).

Załóżmy, że przenosimy członka takiej społeczności przykładowo do Warszawy. Załóżmy, że poznaje tam pewną parę: męża i żonę. Załóżmy, że kilka dni później jest świadkiem sytuacji, w której ta żona "zdradza" swojego męża z innym gościem.

Co mógłby sobie pomyśleć o całym zdarzeniu? W jaki sposób oceniłby „niewierną” żonę?

Prawda jest taka, że nigdy nie uznałby jej za nieuczciwą, fałszywą, latawicę, puszczalską etc. On najzwyczajniej w świecie zobaczyłby, że „kobieta uprawia seks z mężczyzną”.

Ponieważ nie ma w swoim modelu świata konceptu „zdrady” (u niego w wiosce wszyscy ze wszystkimi :) nie mógłby oczywiście wrzucić w ten koncept zachowania żony. W tym samym kontekście jakaś starsza pani, wychowana w Polsce, mogłaby się nie lada oburzyć, określając „niewierną” żonę zdzirą i puszczalską.

Projektujemy na otaczających nas ludzi nasze własne schematy poznawcze. Żeby uznać, ze ktoś mówi do Ciebie pełen nienawiści musisz najpierw mieć w swoim własnym modelu świata koncept "nienawiści". Musisz najpierw mieć nienawiść w sobie.

Nie ma w tym nic ani „złego”, ani „dobrego”. To jest po prostu etap ewolucji świadomości. Gdy pracujemy medytacyjnie i duchowo w pewnym momencie rozumiemy, że ludzie są naszymi lustrami. I uzyskujemy możliwość wyjścia dalej.

Aż w końcu zaczynamy dostrzegać autentyczne osoby, a nie nasze zaprojektowane na nie wizje, koncepty i obrazy.

Wracając do Jacka.

Jacek był kiedyś niesamowicie leniwy. Zawalał przez to pracę i zaniedbywał naukę. Oblał studia i kilkukrotnie wyrzucali go z roboty. Stracił masę pieniędzy i zepsuł sobie wartościowe relacje.

Jacek zaczął pracować nad sobą by pozbyć się lenistwa, by zbudować siłę woli, determinację, koncentrację i konsekwencję w działaniu. By szlifować w sobie cnotę pracowitości.

Jacek lęka się być leniwym bo wie, że jest to nierozłącznie związane z cierpieniem.

Tak jest w naszym przykładzie. Poruszając się w modelu psychologii analitycznej, być może ojciec Jacka był niesamowicie „leniwy”. Być może jego pierwsza dziewczyna, z którą był dwa lata. Może jego starszy brat, przy którym się wychowywał. Gdzieś w swoim życiu Jacek spotkał się z bardzo negatywnym i szkodliwym konceptem lenistwa, które zaczęło wywoływać w nim lęk i którego chciał za wszelką cenę uniknąć.

Nasz Jacek wypiera część swojej osobowości, która jest leniwa. Ona cały czas tkwi w jego nieświadomości, jednakże on przestaje ją dopuszczać do swojego świadomego umysłu. Nie jest w stanie jej uznać i zaakceptować. Najzwyczajniej lęka się straty i cierpienia jakie są w jego modelu świata połączone z konceptem lenistwa.

Na pewnym etapie swojego dorosłego życia Jacek spotyka na swej drodze Henryka, którego zachowanie idealnie wpasowuje się w Jackowe kryteria „bycia leniwym”.

Mówiąc najprościej: Henryk zaczyna Jacka niesamowicie wkurzać.

A może dokładniej: to Jacek niesamowicie wkurza się zachowaniem Henryka.

Jacek uznaje Henryka za śmierdzącego lenia. Irytuje się Henrykiem. Nie chce spędzać z nim czasu. Krytykuje go i obmawia. Naśmiewa się z niego.

Wszystkie powyższe zachowania płyną z tego, że Jacek lęka się leniwej strony swojej osobowości i nie chce jej do siebie dopuścić i zaakceptować. Robi wszystko żeby zanegować „leniwca”, którego widzi w Henryku.

Tak naprawdę nie chodzi o to co druga osoba robi i jak się zachowuje. Jest to bardziej kwestia tego, że jej zachowania wpasowują się w poznawcze kryteria Jacka dotyczące tego czym jest „lenistwo” i jak się przejawia.

Jacek czuje, że gdyby zachowywałby się tak samo jak Henryk to byłby wtedy leniem. A bycie leniem w schemacie poznawczym Jacka jest nierozerwalnie związane z cierpieniem i odrzuceniem. Jacek tak silnie neguje leżenie na kanapie i oglądanie całymi dniami TV u Henryka i innych osób właśnie dlatego, że lęka się swojej własnej wypartej tożsamości.

W chwili gdy Jacek uzyska świadomość swojego Cienia, swojej wypartej tożsamości - będzie mógł przejść przez proces integracji dwóch przeciwstawnych cech (pracowitość – lenistwo), akceptując tą, której się obawiał. Dzięki temu wejdzie na wyższy poziom efektywności osobistej, a dodatkowo uzyska możliwość autentycznego spojrzenia na drugą osobę i uznania jej taką jaka jest. Bez nakładania własnych projekcji i historii.

Jeżeli wypierasz jakiś „negatywny” element swojej osobowości i nie chcesz go zaakceptować, wypierasz również jego jasną stronę. Każdy fragment naszej osobowości ma swoją jasną i ciemną stronę. Każda dobra cecha łączy się z jakimś negatywem. I nie mam tutaj na myśli dualnych przeciwieństw takich jak np. pracowitość – lenistwo. Mam na myśli jasną i ciemną stronę tego samego bieguna np. pracowitość – presja rezultatu.

Jeżeli nie jesteś w stanie zaakceptować w swojej osobowości konceptu lenistwa, odrzucasz również jego jasną stronę. Co jest jasną stroną lenistwa? Odpuszczenie, wyluzowanie, relaks.

W jaki sposób możesz zintegrować dwie skrajnie przeciwne cechy, tak by zaakceptować i utlenić ich negatywne strony, a zacząć w pełni korzystać z ich jasnych stron dowiesz się w kolejnej części artykułu, która pojawi się na blogu w piątek.

Podziel się z nami swoimi refleksjami :) Zapraszam do dyskusji!


photos attribution:
http://www.flickr.com/photos/phidauex/
http://www.flickr.com/photos/frankonyc/
http://www.flickr.com/photos/cuppini/
http://www.flickr.com/photos/dvs/
http://www.flickr.com/photos/josevnz/

Tutaj możesz znaleźć drugą część artykułu:
Znajdź swoje Cienie cz. 2/3