WPIS GOŚCINNY - Renata Nowak - Jak być dobrym słuchaczem?

07:51 in Gościnne, Komunikacja i relacje

Jakiś czas temu odezwała się do mnie Pani Renata z propozycją zamieszczenia na moim blogu wpisu gościnnego. Zawsze chętny do dyskusji i zgłębiania zróżnicowanych poglądów dotyczących rozwoju osobistego, budowania relacji, świadomości i komunikacji z chęcią przystałem na tą propozycję.

Ustaliliśmy zakres tematyczny: komunikacja. Pani Renata stworzyła wpis dotyczący bardzo istotnej, wręcz fundamentalnej kwestii dotyczącej budowania prawdziwych relacji międzyludzkich. Kwestii świadomego słuchania drugiej osoby.

Wielu z nas siedzi tak bardzo w swoich głowach, w swoich dialogach wewnętrznych, historiach i ocenach, że nie jest nawet w stanie nawiązać kontaktu z drugim człowiekiem. Często ludzie są tak zajęci zabieganiem o akceptację i uwagę, próbą przypodobania się drugiej osobie, analizowaniem jej reakcji, że zupełnie jej nie słuchają.

Co ciekawe wg. wielu systemów psychologicznych, min. analizy transakcyjnej, tym czego najczęściej obawiają się ludzie w relacjach jest intymność. Prawdziwe przebywanie z drugim człowiekiem. Bycie w pełni sobą, autentycznym i absolutnie spójnym z aktualnymi odczuciami. I przyjmowanie drugiej osoby bez ocen, bez porównań, z pustym umysłem, z pełną otwartością i akceptacją.

Psychologia transpersonalna nazywa takie zjawisko "maksymalnym spotkaniem interpersonalnym". Aby go uniknąć przybieramy różne maski, maskę Przymilacza, który próbuje się podlizać, Narcyza, który próbuje zrobić wrażenie, Sędziego, który krytycznie gani innych za rzeczy, których nieświadomie nie akceptuje w samym sobie.

Również w Voice Dialogue (systemie pracy z osobowością, z którego korzystam) istnieje pojęcie Inner Child. Jest to część nas, która jest najbardziej wrażliwa, bezbronna i autentyczna, i która umożliwia nam tworzenie najbardziej intymnych, magicznych i satysfakcjonujących relacji z innymi ludźmi.

Podsumowując słowa wstępu i oddając głos, a raczej pióro Pani Renacie, świadome słuchanie jest sztuką. Sztuką tak istotną jak świadome bycie z drugą osobą. To co nam w tym przeszkadza i oddziela nas od autentycznej relacji, to lęk przed pełną otwartością, przed zranieniem, przed oceną i odrzuceniem. By przed nim uciec zasłaniamy się dialogami wewnętrznego krytyka, wewnętrznego sędziego i wewnętrznego przymilacza, który za wszelką cenę stara się zdobyć aprobatę innych ludzi.

Życzę Ci prawdziwych relacji, opartych na autentyczności, otwartości, empatii i życzliwości serca.

Pozdrawiam serdecznie

Rafał Cupiał

Jak być dobrym słuchaczem

W wielu poradnikach zarówno tych drukowanych jak i on-line możemy znaleźć informacje na temat tego jak zostać charyzmatycznym mówcą. Mniej uwagi poświęca się natomiast zagadnieniu aktywnego słuchania. Jest to częściowo skutek większego zainteresowania i koncentracji ludzi na własnej osobie, mniej na kontaktach z innymi. Jeśli jednak zależy nam na zjednywaniu sobie ludzkich serc i zdobywaniu nowych doświadczeń to aktywne słuchanie jest niezwykle cenną i przydatną umiejętnością.  

Dlaczego nie zachowujemy się właściwie w trakcie rozmowy

Wielu ludzi za wzór stawia sobie model człowieka skupionego na sobie, swoich celach, dążeniach, aspiracjach. Postawa skoncentrowana na swoim ,,ja” skłania do przerywania innym, udzielania dobrych rad, oceniania, eksponowania siebie jako jednostki ważniejszej. Gdy dodatkowo do głosu dochodzą emocje związane z odmiennością światopoglądową cierpliwe, spokojnie słuchanie zmienia się na koncentrację na przerwaniu drugiej osobie i wyrażeniu swojej dezaprobaty. A Ty jak oceniasz swoją umiejętność słuchania?

Jak być dobrym słuchaczem- wskazówki

Aktywne słuchanie nie jest równoznaczne ze słyszeniem. Jakie elementy w procesie aktywnego słuchania są istotne?

Trzeba chcieć. Na początku rozmowy niezwykle istotne jest to, by w sposób pozytywny ustosunkować się do danej osoby, tematu rozmowy i mieć motywację do wysłuchania jej. Warto przyjąć postawę badacza, który do każdego kontaktu czy to z przyjacielem czy z nowo poznaną osobą podchodzi z zaciekawieniem widząc w rozmowie możliwość zyskania świeżego podejścia do danej sprawy, pogłębienia swojej wiedzy, zdobycia ciekawych pomysłów.

Koncentracja. Bez niej aktywne słuchanie jest pustą frazą. Aby zyskać maksymalną koncentrację na wypowiedzi rozmówcy warto wyeliminować zakłócenia zewnętrzne typu: radio, telewizja, Internet, komórka, a także swoje prywatne sprawy choć na chwilę zostawić za sobą.

Komunikacja niewerbalna- W kontakcie face-to-face bardzo ważna jest utrzymanie kontaktu wzrokowego z drugą osobą, potakiwanie głową, odpowiednia mimika (nie można okazywać znudzenia, złości, zniecierpliwienia). Wiele osób aby móc się otworzyć potrzebuje bowiem, aby druga osoba wyraziła akceptację, zrozumienie, zaciekawienie tematem rozmowy.

Kontakt werbalny- aktywne słuchanie nie można jednak ograniczyć tylko do kontaktu niewerbalnego. Zbyt częste potakiwanie głową może sprawiać wrażenie mechanizmu tej czynności i w rezultacie prowadzić do całkowitego wyłączenia się z rozmowy. W skupieniu się na rozmowie pomaga aktywność werbalna czyli z jednej strony parafrazowanie (powtarzanie słów danej osoby innymi słowami pogłębionej o interpretację), a z drugiej zadawanie pytań. Tu możemy wyróżnić dwa typy pytań:

- precyzujące- pozwalające na uściślenie przez rozmówcę pewnych kwestii nie do końca jasnych dla słuchającego

- pytania otwarte- będące swoistego rodzaju zaproszeniem do kontynuowania wypowiedzi. Warto jednak pamiętać, że zadając takie pytania wkraczamy w świat przeżyć wewnętrznych drugiego człowieka, dlatego tak ważne jest, by zadawane pytania nie raniły uczuć rozmówcy.

Emocje. Z jednej strony aktywne słuchanie powinno opierać się na zachowaniu pełnym empatii, szacunku dla uczuć drugiej osoby, próby wejścia w jej stan emocjonalny i zrozumienia jej nawet, gdy nie zgadzamy się z danymi poglądami, a z drugiej dzielenia się swoimi emocjami. Cenne może okazać się opowiedzenie o swoich doświadczeniach, uczuciach, przeżyciach.

Co daje nam aktywne słuchanie

Słuchając w sposób aktywny dajemy naszemu rozmówcy do zrozumienia, że jest dla nas kimś ważnym, że go akceptujemy i chcemy zrozumieć jego przekaz. Tym samym otwierając się na drugą osobę również zachęcamy ją do otwartości, do mówienia więcej o tym co myśli, czuje, co przeżywa. Taka wymiana doświadczeń, pozwala na wzbogacenie się, przyjęcie innej, świeżej perspektywy, poszerzenia swoich horyzontów, poznania drugiego człowieka, jego wnętrza. Poprzez wysłuchanie innej osoby pozwalamy jej zrzucić pewien ciężar, możemy pogłębić nasze relacje i zyskać nowych przyjaciół.

Renata Nowak

portal edukacyjny Edulider.pl

http://www.edulider.pl/edukacja/jak-oceniasz-swoja-umiejetnosc-sluchania

http://www.edulider.pl/